Το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε να βρίσκεται σε εξέλιξη η προώθηση δημιουργίας εργοστασίων διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων, με τη μέθοδο ΣΔΙΤ (σύμπραξη Δημοσίου - Ιδιωτικού τομέα) σε αρκετές περιφέρειες της χώρας (Πελοπόννησος, 'Ήπειρος, Ηλεία, Σέρρες και Δυτική Μακεδονία), με την ανάληψη υλοποίησης της ίδρυσής τους από την κυβέρνηση (ΠΥΣ 11/12/2015 - Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου).

Πρόκειται για εργοστάσια που ουσιαστικά καταργούν όλο τον σχεδιασμό για μια διαχείριση  των απορριμμάτων με έμφαση στην πρόληψη - ανακύκλωση - κομποστοποίηση και σεβασμό στο περιβάλλον, ανοίγοντας την πόρτα στην καύση και δημιουργώντας τεράστιο κόστος που θα επιβαρύνει τους πολίτες.

Ενθαρρυμένοι από την κυβερνητική πολιτική, τα μεγάλα  εργολαβικά συμφέροντα επανακάμπτουν σε όλη τη χώρα απαιτώντας ουσιαστικά την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων, ως ένα σημαντικό χώρο κερδοφορίας τους. Για να προχωρήσουν αυτά τα σχέδια ακυρώνεται στην πράξη το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, που δίνει έμφαση στον δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης, στον ρόλο των Δήμων, στην διαλογή στην πηγή και θέτει τον φιλόδοξο στόχο μέχρι το 2020 το 50% των απορριμμάτων να ανακυκλώνεται.

Από την πρώτη στιγμή τονίσαμε ότι το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων κινείται σε θετική κατεύθυνση και ότι όλοι οι περιφερειακοί σχεδιασμοί όφειλαν να εναρμονιστούν με αυτό. Έτσι καταθέσαμε συγκεκριμένες προτάσεις όσον αφορά στην αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων Αττικής (ΠΕΣΔΑ) που κατέθεσε η Περιφερειακή Αρχή τον Αύγουστο του 2015, που ενώ στο διακηρυκτικό επίπεδο υιοθετούσε το ΕΣΔΑ, το κλείσιμο του ΧΥΤΑ της Φυλής, την αποκεντρωμένη διαχείριση με διαλογή στην πηγή κ.λ.π., ήταν διατυπωμένο με τόσο αόριστο τρόπο που ουσιαστικά ήταν ανεφάρμοστο, με κίνδυνο να έρθουν ως «δικαιωμένα» τα σχέδια προηγούμενων διοικήσεων που οι αυτοδιοικητικές ριζοσπαστικές δυνάμεις και τα κινήματα αντιπάλεψαν και προσπάθησαν να ακυρώσουν τα προηγούμενα χρόνια.

Εκφράσαμε τη σοβαρή μας αντίθεση στην υιοθέτηση της συγκεκριμένης αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ.

Στους μήνες που πέρασαν η Περιφερειακή Αρχή δήλωνε ότι θα πάρει υπόψη της, τις παρατηρήσεις, προτάσεις κ.λ.π. που είχαν κατατεθεί και ότι στη δεύτερη αναθεώρηση του  θα ήταν βελτιωμένος. Ωστόσο  το ίδιο κείμενο αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ είναι σχεδόν αντίγραφο του προηγούμενου με ελάχιστα νέα στοιχεία που εξακολουθούν να τον διατηρούν το ίδιο ασαφή με τον προηγούμενο.

Συγκεκριμένα:

α) Τα τοπικά σχέδια διαχείρισης δεν είναι αξιολογημένα, δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του ΕΔΣΝΑ, ούτε και σε αυτά  που προβλέπει ο οδηγός του ΕΔΣΝΑ για τη σύνταξή τους. Ο στόχος του ΠΕΣΔΑ για ανακύκλωση του 52% των απορριμμάτων με ευθύνη των Δήμων παραμένει επισφαλής καθώς οι Δήμοι δεν διαθέτουν προσωπικό, υποδομές και κονδύλια ώστε να ικανοποιηθεί. Αδυναμίες και νομικά κενά υπάρχουν και ως προς την χωροθέτηση των αναγκαίων χώρων- υποδομών. Πολλές δημοτικές αρχές χρησιμοποιούν τα παραπάνω ως δικαιολογία της αδράνειας τους ή και προώθησης άλλων σχεδίων.

β) Οι μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων που προβλέπονται, συνολικής δυναμικότητας μέχρι 1 εκ. τόνοι / έτος, συντηρούν το συγκεντρωτικό χαρακτήρα και την ανισοκατανομή. Για τις περισσότερες έχουμε αρνητική τοποθέτηση των δημοτικών αρχών, ενώ η μόνη βέβαιη είναι η μονάδα του ΕΜΑΚ Φυλής που αναβαθμίζεται και φτάνει τους 350.000 τόνους/ έτος!!!!!

γ) Δεν προκύπτει από πουθενά ίδρυση νέων ΧΥΤΥ σε ένα αποκεντρωμένο σχεδιασμό, αλλά μια διατύπωση  που μοιάζει περισσότερο  με ευχή.

Το μόνο σίγουρο είναι η συνεχιζόμενη λειτουργία του ΧΥΤΑ Φυλής  στο διηνεκές και μάλιστα με τη διατύπωση «κάλυψη των βραχυπρόθεσμων αναγκών από το ΧΥΤΑ Φυλής ή και αξιοποίηση θέσεων που έχει ήδη εγκριθεί η καταλληλότητα ως ΧΥΤΥ με τον Ν.3164/2003».

δ) Διατηρούνται  λοιπόν και αυξάνονται τα βάρη στη Φυλή αφού στο προηγούμενο διάστημα η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ προχώρησε στην απευθείας ανάθεση του ΕΜΑΚ Φυλής, στον ίδιο ανάδοχο για τρία χρόνια και ανανέωσε την εκμίσθωση του αποτεφρωτήρα υγειονομικών αποβλήτων της Φυλής για τρία  συν τρία χρόνια. Ουσιαστικά έχουμε τη συνέχεια λειτουργίας του συνόλου των εγκαταστάσεων της Φυλής  τουλάχιστον μέχρι το 2021.

Στα όρια της εγκατάστασης του ΟΕΔΑ Φυλής δημιουργήθηκε μια νέα ιδιωτική μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων δυναμικότητας 120.000 τον / έτος, χωρίς περιβαλλοντική  και πολεοδομική αδειοδότηση που επιδιώκει να κάνει και μονάδα καύσης με την άμεση εμπλοκή του Δήμου Φυλής.

ε)Ζητήματα χρηματοδότησης, με δεδομένη την ασάφεια στα έργα υποδομών καθώς και την απαγόρευση πρόσληψης του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού που επιβάλλουν οι μνημονιακοί νόμοι καθιστούν εξαιρετική δύσκολη μια δημόσια διαχείριση.

Έστω και την τελευταία στιγμή, καλούμε την Περιφερειακή Αρχή και το Περιφερειακό Συμβούλιο να υιοθετήσει στην αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ τις προτάσεις μας που επανειλημμένα έχουμε διατυπώσει.

Συγκεκριμένα:

Η υιοθέτηση του ΠΕΣΔΑ όπως έχει διατυπωθεί θα οδηγήσει σύντομα σε αδιέξοδο, θα ανοίξει διάπλατα την πόρτα στα  ΣΔΙΤ και στην Αττική, στα σχέδια ενεργειακής αξιοποίησης δηλαδή καύσης, με σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους, σπατάλη πολύτιμων πόρων και ενέργειας, μειωμένη ή ανύπαρκτη διαλογή  στη πηγή και βέβαια τεράστιο κόστος.

Οι επιλογές αυτές θα ωφελήσουν αποκλειστικά τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και τις επιλογές κεφαλαίου– πολιτείας – τρόικα.